زایلین یا دی‌متیل‌بنزن یکی از ترکیبات هیدروکربن آروماتیک است که یک حلقه بنزن با دو گروه متیل در موقعیت‌های مختلف به آن متصل است.

خواص فیزیکی و شیمیایی زایلین
زایلین‌‌ها (Xylenes) هیدروکربن‌های آروماتیکی و به شکل مایعی بی‌رنگ‌اند که دارای بویی شیرین و فرمول شیمیایی C8H10 یا C6H4(CH3)2 هستند. با انواع مختلف قرار گیری گروه‌های متیل، این ماده دارای چهار نوع همپار (Isomer) زیر است:

پارازایلین (PX) (para-xylene)
ارتوزایلین (OX) (ortho-xylene)
متازایلین (MX) (meta-xylene)
اتیل بنزن (ethyl benzene)

نامگذاری این ایزومرها بر اساس این است که کدام اتم کربن (از حلقه بنزن) به دو گروه متیل متصل است. با شمارش اتم کربن، حلقه از یکی از کربن‌های متصل به اولین گروه متیل، به سمت دومین کربن متصل به گروه متیل، توسط آیوپاک، نامگذاری شده است. خواص فیزیکی و شیمیایی ایزومرهای مختلف، از جمله قطبیت و اسیدیته، با هم متفاوت است.

گرید تجاری یا آزمایشگاهی این ماده از 65-40 درصد متا زایلین و بالای 20 درصد اورتو و پارا زایلین و اتیلن بنزن تشکیل شده است. در صنعت منظور از گرید تجاری، همان مخلوط زایلین است.
حدود نیم تا یک درصد از نفت خام را زایلین تشکیل می‌دهد و به مقدار کمتر در گازوئیل و سوخت هواپیما نیز یافت می­‌شود!

تولید زایلین
دانسیته زایلن در 60 درجه فارنهایت، 0.864 گرم بر میلی‌لیتر، جرم مولکولی زایلن را 106.168 گرم بر مول و فشار بخار زایلن 10mm Hg در 82.9 درجه فارنهایت محاسبه شده است.
پیشوند زایلو در زبان یونانی، به معنی چوب است. در سال 1850 شیمیدان فرانسوی به نام آگوست کاهور، برای اولین بار توانست این ماده شیمیایی را از قطران چوب کشف و ثبت کند. زایلین یکی از محصولات مهم و پرکاربرد پتروشیمیایی است که از روش‌های مختلفی قابل تهیه و تولید است. مانند:

کربنه شدن زغال، هنگام ساخت سوخت کک
متیلاسیون ماده صنعتی بنزن و تولوئن
یکی از بهترین و هوشمندانه‌ترین روش‌ها که به وسیله شرکت Krupp-Uhde انجام شده است.

کاربرد زایلین
زایلین در گستره‌ی بسیار وسیعی از تولیدات و مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان این مصارف، زایلین عموما به عنوان یک حلال استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای مهم این محصول در صنعت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

در صنایع چرم‌سازی، لاستیک‌سازی و چاپ
در مواردی که نیاز به خشک کردن کندتر است، به عنوان جایگزین خوبی برای تولوئن
در تولید پوشش‌های ضد آب و لوله‌های خط انتقال
شستشوی تجهیزات حمل و نقل، نظیر تمیز کردن داخل کامیون‌ها، ریل‌های راه آهن، ظروف چند وجهی مخازن هواپیما، ظرف رنگ‌های قدیمی
ماده خام تولید اتیل بنزن
در تولید آفت‌کش‌ها، رقیق‌کننده‌های رنگ، رنگ‌ها و جلا دهنده‌ها
در سوخت جت و هواپیماها به میزان بسیار کم

نکات ایمنی
زایلین عموما به طور ناخواسته از طریق جایگاه‌های انتشار سوخت، آتش سوزی‌های جنگلی و نشت نفت در اقیانوس، منتشر می‌گردد و به این ترتیب منجر به خطرات زیست محیطی متعددی می‌شود. همچنین به علت قابلیت اشتعال، بخار آن باعث آتش‌سوزی می‌گردد.
تماس بدون رعایت ایمنی و ارتباط داشتن با این ماده، می‌تواند باعث سوزش بینی و گلو و چشم‌ها، نفخ و حالت تهوع، سردرد و خستگی و کسالت، عملکرد ضعیف سیستم تنفسی و ریه‌ها، افزایش دمای بدن و احساس سرگیجه و رخوت شود.